Həyatda hər kəsin öz sirri var. Lakin Yer üzündə elə insanlar da var ki, onlar bütün bəşəriyyətin sirlərini və ya zəruri olan müəmmaları bilirlər.
Bəhs etdiyimiz insanlar məhz belələridir. Amma təəssüf ki, onlar sirlərini özlərilə axirət dünyasına aparıblar. Həmin şəxslərin bir neçəsi barədə maraqlı faktları təqdim edirik:
Arne Byorlinq və məxfi T52 kodu
Almaniya faşistlərinin istifadə etdikləri şifrəli, bədnam, amma keyfiyyətləri ilə çox gözəl "Enigma" maşını İkinci Dünya Müharibəsində məxfi yazışmalar, məxfi xəbərlər üçün istifadə olunurdu.
Aparat T52 və ya "Geheimschreiber" (mənası gizli katib deməkdir) adlanırdı. Almaniyanın düşmənləri hər vəchlə onun sirrini açmağa çalışır, məxfi yazışmaları əldə etməyə can atırdılar. Onun şifrəsini açmaq yalnız bir nəfərə - Arne Byorlinqə nəsib oldu.
Belə ki, İsveç 1940-cı ildə iki - qərbdə Adolf Hitler, şərqdə isə SSRİ arasında qalmışdı. Belə çətin siyasi vəziyyətdə ölkəyə baş verə biləcək hadisələrdən xəbərdar olmaq lazım idi ki, bu da kəşfiyyatın hesabına həyata keçirilirdi.
Əvvəllər T52-nin köməyi ilə yerinə yetirilmiş bütün xəbərlərin şifrini açmağı qeyri-mümkün hesab edilirdilər. Lakin riyaziyyat professoru Arne Byorlinq gizli kodu açmağa müvəffəq oldu. O, nəinki şifrələrin sirrini açmağı öyrəndi, həmçinin T52-nin kodunu da açdı.
Həmin vaxtdan İsveç faktiki olaraq nasistlərin tam məxfi xəbərlərinə giriş əldə etdi. Bir professorun köməyi ilə nasistlərin yazışmalarını öyrənən İsveç Hitlerin SSRİ-yə planlarından birinci xəbər tutan ölkə oldu.
Byorlinqdən kodun sirrini necə açdığını soruşduqda "Fokusçu heç vaxt özünün sirrini açmır", - cavabını verib. 1986-cı ildə Arne dünyasını dəyişdi. Lakin bu sirrini heç kimə vermədi. Bundan sonra heç bir şifrəçi T52-nin kodunu aça bilmədi.
Moris Uordun plastik kütlənin düsturu
Ötən əsrin 80-ci illərinin ortalarında ingilis ixtiraçısı Moris Uord 10,000 dərəcə istiliyə və zərbəyə davamlı plastik kütlə ixtira etdi. Onun gücü Xirosimaya atılmış atom bombasının gücündən 75 dəfə çox idi.
İxtiraçı onu "Starlite" adlandırdı və satmağa qərar verdi. Şübhəsiz, NASA yüngül və möhkəmliyi ilə seçilən "Starlite"la dərhal maraqlandı. Çünki bu, kosmik uçuşlarda və kosmik tikintilərdə inqilab idi.
İxtirasına görə heç bir mükafat almayan Moris Uord yüksək möhkəmliyə malik materialın sirrini açmadan 2011-ci ildə dünyadan köçdü. O, yalnız bunu demişdi: "Bu materialın hazırlanma formulu özündə 20 polimeri, sopolimeri və məhdud sayda keramikanı birləşdirir".
Nikola Tesla və yarımçıq qalmış simsiz elektrik layihəsi
Hazırda paytaxt Bakıda da heykəli olan Nikola Tesla hələ sağlığında bütün dünyada dahi fizik kimi tanınmışdı.
Lakin elmdəki çoxsaylı ixtiraları ilə şöhrətlənməsinə baxmayaraq, o özü Yer kürəsinin çox güman ən genişmiqyaslı - pulsuz simsiz elektrik layihəsini həyata keçirməyə nail olmadı.
İdeyanın mahiyyəti onun Vordenklif adlandırdığı (Bu, Tesla qalası kimi məşhurdur) yüksək qalanın tikintisindən, Yer kürəsinin ionosferdən istifadə etməklə planetimizin istənilən yerində simsiz elektrik keçiricisindən istifadəni reallaşdırırdı.
1905-ci ildə Tesla bu layihəni reallaşdırmaqdan ötrü eksperimentə başladı. Lakin ABŞ-dakı böhran layihənin dayandırılması ilə nəticələndi. 1943-cü ildə dünyasını dəyişən alim simsiz elektrik layihəsinin sirlərini də özü ilə məzara apardı.
Əbədi mühərriki ixtira edən Yoqan Bessler
Alman ixtiraçısı Yoqan Bessleri də bu siyahıya aid etmək olar. O, əbədi mühərrik ixtira etdiyini bildirib. Beş il ərzində bir neçə eksperiment keçirən mütəxəssis elmi elitanın diqqətini özünün yeni kəşfinə cəlb edə bildi. Yeni ixtira diametri 2 metr olan təkərin bir neçə kiloqramlıq yükü çəkməsindən ibarət idi. Onun rəsmi sınağı ilə bağlı məlumatda qurğunun 54 gün müdaxiləsiz işlədiyi vurğulanır. Eksperimentdə iştirak edənlər arasında alimlər, filosoflar vardı. Lakin onlardan heç biri yeni qurğunun iş xüsusiyyətini başa düşmədilər. Birinci Pyotr ixtiraya böyük marağı göstərirdi. O, Leydensk universitetinin riyaziyyat və astronomiya professoru Vilhelm Qravezandadan "əbədi mühərrik"in alınmasından əvvəl məsləhətləşməyi xahiş etdi.
Yoqan Bessler əbədi mühərrikin yaradılması sirlərinin oğurlanacağını düşünərək öz kəşfini məhv etdi. Alim öldükdən sonra bu kəşfi təkrarlayan ikinci şəxs olmadı.
Qeyd edək ki, alimlər müasir dövrdə də Besslerin ixtirasını təkrarlamağa çalışırlar. Ancaq göründüyü kimi buna hələ heç kim nail ola bilməyib.
Edvard Lidskalnin və daş qayaların yerdəyişməsi
ABŞ-a köçmüş latviyalı emiqrant Edvard Lidskalnin Floridada "Mərcan qalası" inşa etmişdi. İxtiraçının boyu 1,6 metr, çəkisi 50 kiloqram idi. Lakin təkbaşına 30 tonluq qaya daşlarını daşıya bilirdi.
Özü də o, təkbaşına işləyirdi. İki yeniyetmə iddia edir ki, böyük daşların havada buğa verildiyini gözləri ilə görüblər. Digərləri isə böyük daş konstruksiyalarını qaldırmaq üçün taxta altlıqdan və bir neçə ipdən ibarət hansısa avadanlığı gördüklərini təsdiq edirlər.
İxtiraçı bundan ötrü hansısa qara, özünün "sabitləçdirici əbədi mühərrik" adlandırdığı yeşikdən istifadə edirdi.
1951-ci ildə ölümündən sonra onun "Mərcan qalası" görməli yerlərdən birinə çevrildi. Bir çox turist indiyə qədər ona baxmağa gəlir. Maraqlı məqam bundan ibarətdir ki, 1986-cı ildə sıradan çıxmış "karusel qapı"nı indiyə kimi heç bir alim düzəldə bilməyib.
Lidskalnin özü isə bunun sirrini Misir piramidalarında gizlətdiyini təsdiq etdi. Təəssüf ki, o, bu sirri insanlara açıqlamaq istəmədi. (publika.az)
