Mövsümi tərəvəz və meyvələri müxtəlif dövrlərdə istehlak etmək üçün ən çox seçilən saxlama şərtlərindən biri konservləşdirmədir. Konservləşdirmə hazırlıqları yayın ortasında başlayır və sonuna qədər davam edir. Ancaq sağlamlıq üçün konservləşdirərkən diqqətli olmağın böyük faydası var.
"Unikal" "haberler.com"a istinadən xəbər verir ki, türkiyəli Daxili Xəstəliklər Mütəxəssisi Dr. Ferhat Çetin və dietoloq Arzu Yamanel konserv hazırlayarkən nələrə diqqət etməli olduğunuzdan danışıblar.
Yaxşı yuyun, duzu yaxşı tənzimləyin
Konservlərin hazırlanmasında istifadə olunan materialların alınmasından istehlaka qədər bütün mərhələlərdə gigiyena şəraitinə diqqət yetirmək lazımdır. Dietoloq Arzu Yamanel diqqət çəkir ki, daha çox konservləşdirilmiş qidalar vasitəsilə yoluxan “clostridium botulinum” bakteriyasının toksininin yaratdığı ağır qida zəhərlənmələrinin əksəriyyəti ev şəraitində hazırlanan konservlərin yeməkxanada bişirilmədən bağlanması ilə bağlıdır:
“Bu zəhərlənmə dünyada bilinən ən güclü zəhərlənmələrdən biridir və ölümlə nəticələnə biləcək xəstəliklərə səbəb ola bilər. Ev şəraitində hazırlanan konservlərdə riski aradan qaldırmaq üçün qidalar növündən asılı olaraq müəyyən müddət ərzində müvafiq istilik müalicəsinə məruz qalmalıdır. Botulizm toksini 80 dərəcədə 10-30 dəqiqə, 100 dərəcədə 10 dəqiqə qaynadılmaqla məhv edilsə də, uyğun olmayan şəraitdə saxlandıqda bakteriya artır. Ərzaqların hərtərəfli yuyulması, balanslaşdırılmış duz nisbəti və gigiyenik şəraitin təmin edilməsi evdə hazırlanmış konservlər hazırlayarkən riski azaldacaq".
Qapağın paslı olub-olmadığına diqqət yetirin
“Mikrobların çoxalma qabiliyyəti paslı qapaqlardan asılıdır. Bu səbəbdən konservləşdirmədə istiliyədavamlı şüşə qablar və paslanmayan qapaqlardan istifadə edilməlidir. İstifadədən əvvəl şüşə qablar 15-20 dəqiqə qaynadılaraq sterilizasiya edilməlidir. Hər konservləşdirmədə qapaqlar yenilənməlidir. Çiy istehlak edilən konservləşdirilmiş qidalarda xəstəlik riski bişmiş qidalardan daha yüksəkdir. Konservləşdirməyə alternativ olaraq istifadə edilən digər qida saxlama üsulu qurutma üsuludur. Bolqar bibəri, pomidor, ərik kimi məhsulları da ölkəmizdə qurudub saxlamaq olar. Bununla belə, qurudulmuş qidaların da bəzi üstünlükləri və mənfi cəhətləri var. Qurutma zamanı günəşdən istifadə edilərək qidada suyun miqdarı azalır. Bu proses düzgün şəraitdə aparılmalıdır ki, qida xarab olmasın. Qurutma prosesində tərəvəz və meyvələrdə olan C vitamini böyük ölçüdə, A vitamini isə 30 faiz itirilir, lakin onların mineral tərkibi artır. Böyrək xəstələri və diabet xəstələri xüsusilə qurudulmuş meyvələri diqqətlə istehlak etməlidirlər.
Şübhə varsa, xəstəxanaya gedin
Bəzi bakteriyalar birbaşa təsirləri ilə toxuma zədələnməsi nəticəsində xəstəliyə səbəb olur, bəziləri isə istehsal etdikləri zərərli toksinlərlə bunu edir. Daxili Xəstəliklər Mütəxəssisi Dr. Ferhat Çətin deyir ki, botulinum zəhərlənməsi mikrobun qəbulu və çoxalması nəticəsində deyil, bakteriyaların əmələ gətirdiyi toksinin dövriyyəyə qarışması nəticəsində baş verir:
"Botulinum zəhərlənməsi isə konservləşdirilmiş qabda olan bakteriyaların əmələ gətirdiyi toksin ağızdan qəbul edildikdən sonra nevroloji şikayətlərlə tez və qəfil baş verir. Bulanıq görmə, işığa qarşı həssaslıq, təsirlənmiş insanda əzələ gücünün proqressiv itkisi qısa müddətdə irəliləyərək komaya səbəb ola bilər. Şübhə edilməyən və vaxtında müdaxilə olunmayan hallarda bu mənzərə sinir sisteminin qalıcı zədələnməsi və ölümlə nəticələnə bilər".