7 yaşlı şagirdin vaildeyni “Zirvə liseyi”nin  vəzifəli şəxslərinin etdiyi qanunsuzluqlara görə, Təhsil naziri Emin Əmrullayevə açıq məktubla müraciət edib.

Unikal.org-a müraciət edən Ayaz Mirzəzadə adıçəkilən liseyin "2 F" sinif şagirdi olan övladı Malik Mirzəzadənin sənədlərini girov saxladığını bildirir:

“Cənab nazir! Azərbaycan Respublikasının Təhsil naziri təyin olunmağınız ölkə ictimaiyyətində təhsilin gələcəyinə və inkişafına böyük ümidlər yaratdı. Əminəm ki, mənim kimi bir çox insan, bu məsuliyyətli işdə yorulmadan çalışacaq və Azərbaycan təhsilinin və gəncliyinin parlaq gələcəyi uğrunda cənab Prezidentin sizə olan etimadını və Azərbaycan xalqının təhsillə bağlı gözləntilərini doğruldacağınıza ümid edir.

Bildirirəm ki, hər bir qayğıkeş valideyn övladının uğurlu gələcəyini düşünür və onun keyfiyyətli təhsil almasını istəyir. Ötən 2019-2020-ci tədris ilində COVİD-19 infeksiyasının yayılmasının qarşısının alınması istiqamətində ölkədə həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində ölkə ərazisində 03.03.2020-ci il tarixindən yerində təlim-tədris dayandırıldı və onlayn formada təhsilin davam etdirilməsi barədə qərar qəbul edildi. Hərkəsə bəllidir ki, müxtəlif subyektiv və obyektiv səbəblərdən (şagirdlərin yaş səviyyəsi, şagirdələrin və müəllimlərin texniki imkanları və s.) onlayn (online) tədris yerində tədrisin effektini vermədi. İbtidai siniflərdə təhsil alan şagirdlərlə bağlı isə, onlayn tədris ümumiyyətlə effektsiz oldu. Birincisi ibtidai sinifdə təhsil alan azyaşlını saatlarla kompüter qarşısında oturaraq dərsləri dinləməyə razı salmaq elə də asan deyil, ikincisi bu azyaşlının ümumiyyətlə səhhətinə və psixologiyasına ciddi təsir göstərməyə bilməz. Elə bu səbəbdəndir ki, dövlət tərəfindən 15 sentyabrdan yalnız ibtidai sinif şagirdlərinin yerində tədrisinə qərar verildi. Bəli başadüşüləndir ki, hazırda ölkədə aparılan bu kimi tədbirlər əhalinin sağlamlığının təminatına hesablanıb.

Amma əsas məsələ bu deyil. Bugün ölkədə kifayət qədər özəl ümumi təhsil verən məktəblər (liseylər) var və bunlar şagirdin qanuni nümayəndəsi ilə (valideyni və s.) xidmət müqaviləsi bağlayaraq təlim-tədris xidmətləri satırlar. Dövlət tərəfindən yerində təlim-tədris dayandırıldıqdan sonra şərait əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi və heçbir özəl məktəb şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsinə görə bağladığı müqavilələrə dəyişiklik etmədi, halbu ki, təhsil haqqına bir çox hallarda şagirdin məktəbdə qidalanması, bir çox hallarda məktəb-ev arasında hərəkəti üçün nəqliyyatla təmin olunması, müəyyən dərnəklərə qoşulması və s. xərclər də daxildir. Qeyd olunanlara baxmayaraq, şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi təhsil xidməti satan özəl məktəblər tərəfindən nəzərə alınmadı (baxın Mülki Məcəllə 422-ci maddə) və valideynlərdən normal şərtlərdə bağlanmış müqavilə üzrə xidmət verilmədiyi halda həmin müqavilə üzrə nəzərdə tutulmuş xidmət haqqı tələb edildi. Təhsil Nazirliyinin təhsil sahəsində tənzimləyici funksiyasını bu məsələdə işə salmaması özəl məktəblərin bu qanunsuz tələbini sanki daha da haqlı göstərməyə qulluq etdi.

Ən faciəli hissəsi isə odur ki, “sy.edu.az” portalının açılması ilə, bir çox valideyn öz övladlarının icbari ümumi təhsil almaq yerini (məktəbini) dəyişdirmək istədiyi zaman həmin özəl məktəblər müqavilə şərtlərinə əməl etmədiyi halda (buna epidemik vəziyyəti səbəb göstərərək) qarşı tərəfdən (valideynlərdən) tam ödəniş tələb etməyə başladı və ödənişin qalan hissəsini haqlı olaraq ödəməkdən imtina edən (müqavilə şərtlərinə əməl etməyən və ya edə bilməyən tərəfin qarşı tərəfdən öz öhdəliyini icra etməsini tələb etmək tamamilə əsassız və qanunsuzdur) valideynlərin övladlarının sənədlərini girov saxlayaraq, vətəndaşların (şagirdlərin) Azərbaycan Respublikasının Konstutisiyası və digər qanunvericilik aktları ilə qorunan icbari ümumi təhsil almaq hüququnu pozmağa başladılar.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 42-ci maddəsinin 1-ci və 3-cü bəndlərinə əsasən, hər bir vətəndaşın təhsil almaq hüququ vardır və təhsil sisteminə dövlət tərəfindən nəzarət edilir.

“Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 5.4-cü maddəsinə əsasən, dövlət hər bir vətəndaşın icbari ümumi orta təhsil almaq hüququnu təmin edir.
“Uşaq hüquqları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 22-ci maddəsinə əsasən, hər bir uşağın Azərbaycan Respublikasının təhsil qanunvericiliyinə uyğun olaraq təhsil almaq hüququ vardır.

Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 181-ci maddəsinə əsasən, təhsil haqqında qanunvericiliyin pozulmasına görə fiziki şəxslər yüz manat məbləğində, vəzifəli şəxslər üç yüz manat məbləğində, hüquqi şəxslər beş min manat məbləğində cərimə edilir.
Belə ki, müqavilələrdən irəli gələn istənilən mübahisə mülki qanunvericiliyin tələbinə əsasən məhkəmələrdə həll edilir. İstənilən münasibət uşağın icbari ümumi təhsil almasına mane olmamalıdır.

Bir çox valideynin başına gətirilən bu qanunsuz hərəkətlər “Zirvə liseyi” tərəfindən mənə (övladıma) qarşı da edilir. Dərslərin başlamasına 2 gün qalmasına baxmayaraq, sənədlər lisey tərəfindən girov saxlanılır və uşağın başqa məktəbə köçürülməsi prosesinin tamamlanmasına maneə törədilir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 3 may tarixli 1361 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş rayon (şəhər) məhkəmələrinin baxdığı inzibati xətalar haqqında işlər üzrə protokol tərtib etmək səlahiyyəti olan vəzifəli şəxslərin Siyahısının 6-cı bəndinə əsasən, rayon (şəhər) məhkəmələrinin baxdığı Məcəllənin (İXM) 181.0.1 və 182-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş inzibati xətalar haqqında işlər üzrə protokol Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi adından – Təhsil naziri, onun müavinləri, Aparatın rəhbəri, onun müavini, şöbə müdiri, onun müavini, sektor müdiri, Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin rəhbəri, onun müavini, regional təhsil idarələrinin rəhbərləri, onların müavinləri, Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri, onun müavinləri tərəfindən tərtib edilir.

Hazırda ölkədə bu qanunsuz hərəkətlərdən (ödəniş əsas göstərilməklə şagirdin sənədlərinin verilməməsi – girov saxlanılması və onun icbari ümumi təhsil almasına maneə törədilməsi) əziyyət çəkən yüzlərlə valideynin, onların övladlarının haqq səsini bu Açıq məktub vasitəsilə Sizə çatdırıram. Ümid edir və inanıram ki, Təhsil naziri olaraq, valideynlərin haqq səsinə səs verəcək və baş alıb gedən bu qanunsuz hərəkətlərin qarşısının dərhal alınması istiqamətində təxirəsalınmaz tədbirlər görəcəksiniz”.

Famil Fərhadoğlu