Hazırda ölkədə əksər insanların banklar və lombardlarla əməkdaşlıqları var. Bunun da səbəbi məlumdur. Əksər insanlar təcili ona pul lazım olduqda üz tutduqları ilk məkan lombardlar olur. Qızıl ver, dəyərindən iki dəfə ucuz, yüksək faizlə pul götür. Bu da əksər hallarda insanlarla maddi vəziyyətin pisləşməsinə gətirib çıxarır. Hazırda Azərbaycanda dollarla kreditlərin verilməsi dayandırılsada, bəzi banklar bunun çıxış yolunu da tapıblar. Belə ki, banklar dollarla krediti lombard vasitəsilə həyata keçirirlər. Bu da onlara yüksək qazanc mənbəyinə çevrilir.
Unikal.org iqtisadçı ekspert Vüqar Bayramovun lombardların vətəndaşları çətin vəziyyətə salması ilə bağlı facebook səhifəsində yazdığı şərhi oxuculara təqdim edirik:
"Banklar ilə problemləri yoluna düşməmiş vətəndaşlarımızın lombardlar ilə də çətinlikləri dərinləşməkdədir. Vətəndaşları "borc bataqlığına" sürükləyən lombardların fəaliyyətinə dövlət qurumları sözün həqiqi mənasinda "yaşıl işıq" yandırıblar. Nə Mərkəzi Bank, nə də Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası lombardlara "qırmızı işıq" yandırmağa tələsmir. Halbuki, söhbət sayı on minlələrlə ifadə edilən vətəndaşlarımızın müxtəlif formada aldadılmasından gedir. Banklardan kredit ala bilməyənlər lombardların bahali borclarında istifadə etmək məcburiyyətində qalıblar. Məsələ heç də bəzi lobmardlar ilə bağlı açılan cinayət işləri ilə tamamlanmır. Aylıq orta hesabla 5 faiz borc təklif edən lombardlar nəticədə illik 60 faizlik kredit xəttindən bəhrələnirlər. İstehlak kreditləri üzrə illik faizin 29-dan çox olmaması ilə bağlı Mərkəzi Bankın qadağalarının isə bu borclara heç bir aidiyyəti yoxdur. Digər tərəfdən, girov kimi götürülən qızıl-zənnət əşyalarının dəyişdirilməsi və bəzi hallarda geri qaytarılmaması faktları da ənənəvi hal almağa başlamaqdadır. Bunların səbəbi isə lombardların fəaliyyətinə, demək olar, heç bir nəzarətin olmamasıdır.
Problemin həlli üçün nələrin edilməsinə ehtiyac var? Əvvəlla, lombardların fəaliyyətinə Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının nəzarət etməsinə ehtiyac var. Nəzarətsiz qalan bəzi lombardlar müştərilərini aldatmaqda daha həvəsli görsənirlər. İkincisi, banklarda olduğu kimi lombardlarda da illik faizlərin limitləşdirilməsin ehtiyac var. Bazar qanunlarına ziddi olsa da indiki halda inzibati metodlarıdan istifadə, təəssüf ki, qaçılmazdır. Bu halda lombardlar da illik 29 faizdən artıq faiz ala bilməyəcəklər ki, nəticədə onların bankların qeyri-rəsmi fialları kimi fəaliyyəti də məhdudlaşacaq. Üçüncüsü, lombardlar üçün məcmu kapital və digər öhdəliklərin tətbiqinə ehtiyac var ki, onların məsuliyyətini artırmaq və fəaliyyətlərinə nəzarəti gücləndirmək mümkün olsun. Dördüncüsü, girovlar ilə bağlı konkret məcburi qaydaların işlənib tətbiq edilməsinə ehtiyac var ki, borc götürənin əsl girovunu geri almaq problemi olmasın. Bunların reallaşdırılması çox vacibdir. Əks halda zirzəmilərdə və yarı-zirzəmilərdə fəaliyyə göstərən lombardların sayına uyğun olaraq aldadılan vətəndaşların da sayında da artımlar olacaq.
ekspert qeyd edib ki, banklar ilə problemləri yoluna düşməmiş vətəndaşlarımızın lombardlar ilə də çətinlikləri dərinləşib: "Vətəndaşları "borc bataqlığına" sürükləyən lombardların fəaliyyətinə dövlət qurumları sözün həqiqi mənasinda "yaşıl işıq" yandırıblar. Nə Mərkəzi Bank, nə də Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası lombardlara "qırmızı işıq" yandırmağa tələsmir. Halbuki, söhbət sayı on minlələrlə ifadə edilən vətəndaşlarımızın müxtəlif formada aldadılmasından gedir.Banklardan kredit ala bilməyənlər lombardların bahali borclarında istifadə etmək məcburiyyətində qalıblar. Məsələ heç də bəzi lombardlar ilə bağlı açılan cinayət işləri ilə tamamlanmır. Aylıq orta hesabla 5 faiz borc təklif edən lombardlar nəticədə illik 60 faizlik kredit xəttindən bəhrələnirlər. İstehlak kreditləri üzrə illik faizin 29-dan çox olmaması ilə bağlı Mərkəzi Bankın qadağalarının isə bu borclara heç bir aidiyyəti yoxdur.
Digər tərəfdən, girov kimi götürülən qızıl-zinət əşyalarının dəyişdirilməsi və bəzi hallarda geri qaytarılmaması faktları da ənənəvi hal almağa başlamaqdadır. Bunların səbəbi isə lombardların fəaliyyətinə, demək olar, heç bir nəzarətin olmamasıdır".
Problemin həlli yolları ilə bağlı fikrini açıqlayan V. Bayramov əlavə edib ki, lombardların fəaliyyətinə Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının nəzarət etməsinə ehtiyac var: "Nəzarətsiz qalan bəzi lombardlar müştərilərini aldatmaqda daha həvəsli görsənirlər. İkincisi, banklarda olduğu kimi lombardlarda da illik faizlərin limitləşdirilməsinə ehtiyac var. Bazar qanunlarına zidd olsa da, indiki halda inzibati metodlarıdan istifadə, təəssüf ki, qaçılmazdır. Bu halda lombardlar da illik 29 faizdən artıq faiz ala bilməyəcəklər ki, nəticədə onların bankların qeyri-rəsmi fialları kimi fəaliyyəti də məhdudlaşacaq.
Üçüncüsü, lombardlar üçün məcmu kapital və digər öhdəliklərin tətbiqinə ehtiyac var ki, onların məsuliyyətini artırmaq və fəaliyyətlərinə nəzarəti gücləndirmək mümkün olsun. Dördüncüsü, girovlar ilə bağlı konkret məcburi qaydaların işlənib tətbiq edilməsinə ehtiyac var ki, borc götürənin əsl girovunu geri almaq problemi olmasın. Bunların reallaşdırılması çox vacibdir. Əks halda zirzəmilərdə və yarı-zirzəmilərdə fəaliyyə göstərən lombardların sayına uyğun olaraq aldadılan vətəndaşların da sayında da artımlar olacaq".