Avropada genişmiqyaslı münaqişə ehtimalı çoxları üçün uzaq görünsə də, bəzi ölkələr buna ciddi yanaşır. Bəzi ölkələrdə sığınacaq qurmaq, ərzaq ehtiyatı yığmaq və ən pis hal baş verərsə, elektriksiz yaşamaq barədə məsləhətlər verir.
"Unikal" xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi Baltikyanı regionda təhlükəsizlik gərginliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Bu, Finlandiya və İsveçi NATO-ya qoşulmağa təşviq edib.
İsveç 32 səhifəlik “Böhran və ya müharibə gələrsə” adlı broşür yayır.
Broşürün isveç dilindəki ön sözündə deyilir: “Biz qeyri-müəyyən vaxtlarda yaşayırıq. Hazırda dünyanın bizim bölgəsində silahlı münaqişələr gedir. Terrorizm, kiberhücumlar və dezinformasiya kampaniyaları bizi zəiflətmək və təsir etmək üçün istifadə olunur”. İngilis dilində də mövcud olan broşürdə deyilir ki, "kollektiv dözümlülük" vacibdir və İsveçə hücum olarsa, hər kəs İsveçin müstəqilliyini və demokratiyasını müdafiə etmək üçün üzərinə düşəni etməlidir və hər kəs İsveçin ümumi fövqəladə hallara hazırlığının bir hissəsidir.
“The Guardian”ın xəbərinə görə, isveçlilər bu cür ictimai məlumat broşürləri ilə çoxdan tanışdırlar. Mövzular arasında xəbərdarlıq sistemləri, hava hücumu üçün sığınacaqlar, rəqəmsal təhlükəsizlik və su olmadıqda tualetdən necə istifadə etmək barədə məsləhətlər yer alır.
Həmçinin, evdə yaxşı su ehtiyatı saxlamaq (və suyun hələ də təhlükəsiz olub-olmadığını hər il yoxlamaq), bol yorğan, isti paltar və alternativ isitmə, batareya ilə işləyən radio almaq və tez hazırlanan yeməklər saxlamaq tövsiyə olunur.
Norveçin mülki müdafiə idarəsi DSB ölkədə 2,6 milyon ailəyə analoji kitabça paylayıb. Kitabçada deyilir: “Biz iqlim dəyişikliyi, rəqəmsal təhlükələr və “ən pis halda müharibə aktları”nın təsirinə məruz qalan getdikcə təlatümlü bir dünyada yaşayırıq.
Norveç broşürü insanlara ən azı bir həftəlik "xırtıl çörək, konservləşdirilmiş paxlalılar və lobya, konservləşdirilmiş sendviç yayılmaları, enerji barları, qurudulmuş meyvələr, şokolad, bal, peçenye və qoz-fındıq" kimi tez xarab olmayan qidaları ehtiyatda saxlamağı tövsiyə edir.
Norveç həmçinin sakinlərə nüvə qəzası zamanı yod həbləri də daxil olmaqla zəruri dərmanlar ehtiyatı saxlamağı tövsiyə edir və İsveç kimi insanlara evdə bir neçə bank kartının, eləcə də nağd pulun olmasını bildirir.
Finlandiyada “Hadisə və Böhranlara Hazırlıq” adlı hərtərəfli onlayn bələdçi sakinlərə suyun kəsilməsindən tutmuş meşə yanğınlarına, internet qəzalarına və ya “hərbi münaqişə kimi uzunmüddətli böhranlara” qədər hər şey haqqında məlumat və məsləhətlər təklif edir.
Daha praktiki olaraq, 72tuntia.fi adlı ayrı bir internet saytında Rusiya ilə 1340 km sərhədi olan Finlandiya öz vətəndaşlarına "Bir sıra böhran vəziyyətlərində 72 saat sağ qala bilərsinizmi?" soruşur və onları həm bacarıqlarını, həm də materiallarını bir sıra sınaqlardan keçirməyə çağırır.
Saytda psixoloji dayanıqlığın gücləndirilməsi, şəxsi kibertəhlükəsizliyin yaxşılaşdırılması, çətin şərtlərin öhdəsindən gəlmək qabiliyyətini artırmaq üçün qapalı məkanlarda sığınma ilə bağlı tövsiyələr yer alıb: "Qapı və pəncərələri bağlayın. Radionu yandırın. Təlimatları sakitcə gözləyin".
Almaniya isə 84 milyon əhalisi olan ölkədə cəmi 480 min insanı yerləşdirə bilən 600-dən az ictimai sığınacağın olduğu barədə rəsmi hesablamaya əsasən, sığınacaq və qoruyucu sığınacaqların sayını artırmağa diqqət yetirib. Ekspertlər yaxın 5 il ərzində Rusiyadan hücumun baş verə biləcəyini proqnozlaşdırırlar.
Buna görə də Almaniyada belə bir vəziyyətdə istifadə oluna biləcək hər cür tikililərin, o cümlədən metro stansiyalarının, dövlət idarələrinin, məktəblərin və bələdiyyə binalarının zirzəmilərinin axtarışına başlanılıb.
Gülayə Mecid